Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Αναλγησία βασιζόμενη στην Εικονική Πραγματικότητα: προς ένα νέο πλαίσιο για τη βιοψυχοκοινωνική διαχείριση του πόνου

Virtual reality-based analgesia: towards a novel framework for the biopsychosocial management of chronic pain

Medina S, Clarke S, Hughes S

Br J Anaesth. 2024;133(3):486-490. doi: 10.1016/j.bja.2024.06.005

Επιμέλεια κειμένου: Χριστόφορος Ράρρας, Ειδικευόμενος Αναισθησιολογίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας.

Η εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality, VR) έχει αμέτρητες δυνατότητες ως ένα πολυχρηστικό εργαλείο για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου μεταφέροντας τις συμβατικές δια ζώσης  βιοψυχοκοινωνικές στρατηγικές διαχείρισης πόνου σε έναν εικονικό χώρο. Το παρόν άρθρο αναδεικνύει την επιτυχή ενσωμάτωση της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας, της μείωσης του άγχους με τη βοήθεια του mindfulness και των τεχνικών ενσωμάτωσης σε περιβάλλοντα VR, επιδεικνύοντας θετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με χρόνιο πόνο. Πρόσφατες τυχαιοποιημένες μελέτες στόχευσαν στις βιοψυχοκοινωνικές πτυχές του χρόνιου πόνου και απέδειξαν ότι η VR υπερέχει ή είναι εφάμιλλη της συνήθους αγωγής. Συγκεκριμένα, συμπεριφορικές θεραπείες εφαρμοζόμενες σε ένα ψηφιακό περιβάλλον ήταν πιο αποτελεσματικές στη διαχείριση ασθενών με οσφυαλγία ή ινομυαλγία. Πέραν του θεραπευτικού οφέλους, η VR μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ένα διαγνωστικό εργαλείο στη φαρέτρα των νευροεπιστημών του πόνου, ανιχνεύοντας παθολογική νευρική δραστηριότητα των μονοπατιών του πόνου και συμβάλλοντας στην εξατομικευμένη αντιμετώπιση αυτού. Η VR μπορεί να εντάξει το άτομο σε διαφορετικά περιβάλλοντα, από περιβάλλοντα χαλάρωσης που ενεργοποιούν το ανασταλτικό αναλγητικό μονοπάτι, παιχνίδια για τη μελέτη των μονοπατιών ανταμοιβής έως πειραματικές εξομοιώσεις για την ανάλυση του φόβου και της αρνητικής προδιάθεσης που εντείνουν τον πόνο. Φαίνεται ότι η VR ήδη αξιοποιείται στη μελέτη του στρες στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων και πιθανών συνδέσεων με τον πόνο, τοποθετώντας τον εξεταζόμενο σε μια ελεγχόμενη στρεσσογόνο κατάσταση και μετρώντας τα παράγωγα του άξονα. Επιπρόσθετα, η VR μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των παραδοσιακών θεραπειών ενσωμάτωσης όπως η mirror box therapy για ασθενείς με νευροπαθητικό πόνο, αυξάνοντας την ιδιοδεκτικότητα και την αντίληψη της κίνησης του σκέλους. Επιπλέον, η διάδραση σε έναν VR κόσμο μπορεί να συνδέσει περισσότερους ασθενείς μεταξύ τους και να βοηθήσει ασθενείς με διάσπαση προσοχής λόγω του χρόνιου πόνου. Καταληκτικά, η ταχέως εξελισσόμενη VR τεχνολογία μπορεί να ενταχθεί σε κλινικές μελέτες και να συνδράμει στην εξατομικευμένη αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου.