Steven P. Cohen, M.D., Michael J. Caterina, M.D., Ph.D., Su-Yin Yang, Ph.D., Mariano Socolovsky, M.D., Ph.D., Claudia Sommer, M.D.
Anesthesiology 2024; 140:824–48
Ο πόνος που συνοδεύει την απώλεια των προσαγωγών αισθητικών ερεθισμάτων αποτελεί μία από τις πιο μυστηριώδεις και δυσνόητες ιατρικές καταστάσεις. Τα ποσοστά εμφάνισης ποικίλλουν σημαντικά, ξεπερνώντας το 50% στα εγκεφαλικά επεισόδια, τις ρήξεις του βραχιονίου πλέγματος, τις κακώσεις του νωτιαίου μυελού και τους ακρωτηριασμούς των άκρων, ενώ παραμένει αμφιλεγόμενη η μηχανιστική συμβολή της απώλειας προσαγωγών αισθητικών ερεθισμάτων στα επακόλουθα σύνδρομα νευροπαθητικού πόνου. Ο πόνος της απώλειας προσαγωγών αισθητικών ερεθισμάτων έχει περιγραφεί επίσης και σε απώλεια άλλων οργάνων του σώματος (π.χ. οφθαλμοί, μαστοί) ενώ ίσως συμβάλλει σε ποσοστό 10% έως και 30% των νευροπαθητικών συμπτωμάτων σε περιφερικές νευροπάθειες. Δεν υπάρχει ειδική παθογνωμονική δοκιμασία ή σημείο για την αναγνώριση του συγκεκριμένου πόνου και αποτελεί πρόκληση η διαφοροποίηση της αιτίας και του αποτελέσματος. Για παράδειγμα, παραμένει άγνωστο εάν η αναδιοργάνωση του φλοιού του εγκεφάλου προκαλεί πόνο ή είναι υποπροϊόν των παθολογοανατομικών μεταβολών που συνοδεύουν τη βλάβη, συμπεριλαμβανομένου του πόνου. Παρομοίως, η διαπίστωση εάν η απώλεια των αισθητικών ερεθισμάτων συμβάλλει στο νευροπαθητικό πόνο ή ο ταυτόχρονος τραυματισμός των νευρικών ινών που μεταδίδουν την αίσθηση του πόνου και της αφής οδηγεί σε ένα φαινότυπο απώλειας προσαγωγών αισθητικών ερεθισμάτων μπορεί να είναι κλινικά δύσκολη. Η νευρολογική εξέταση του ασθενούς, η λειτουργική απεικόνιση και οι ψυχοσωματικές δοκιμασίες είναι πιθανό να προσφέρουν στοιχεία. Λόγω και των συννοσηροτήτων, το ψυχολογικό, σωματικό και κοινωνικοοικονομικό κόστος είναι υψηλότερο σε σχέση με άλλες καταστάσεις χρόνιου πόνου. Η θεραπεία είναι συμπτωματική, και ως πρώτης γραμμής φάρμακα χρησιμοποιούνται αντί-νευροπαθητικά, όπως γκαμπαπεντινοειδή και αντικαταθλιπτικά. Η μη επεμβατική νευροτροποποίηση και η εικονική πραγματικότητα έχουν δείξει ανάμεικτα αποτελέσματα.