Chronic postsurgical pain and transitional pain services: a narrative review highlighting European perspectives
Eleni Moka 1, José Alejandro Aguirre 2, Axel R Sauter 3, Patricia Lavand’homme 4; European Society of Regional Anaesthesia and Pain Therapy (ESRA)
Επιμέλεια κειμένου : Δελής Κωνσταντίνος ΕΙδικευόμενος Αναισθησιολογίας Γ.Ν.Θ Παπαγεωργίου
Το άρθρο εξετάζει τoν χρόνιo μετεγχειρητικό πόνο (Chronic Postsurgical Pain – CPSP) και τον ρόλο των υπηρεσιών μεταβατικού πόνου (Transitional Pain Services – TPS) στην πρόληψη και αντιμετώπισή του. Ο CPSP αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή παθολογική οντότητα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ICD-11) και ορίζεται ως άλγος που παραμένει για πάνω από τρεις μήνες μετά από χειρουργική επέμβαση.
Χρόνιος μετεγχειρητικός πόνος.
Η επίπτωση του CPSP κυμαίνεται από 5% έως 85%, αναλόγως του είδους της επέμβασης, και εμφανίζεται συχνότερα μετά από θωρακοτομές, ακρωτηριασμούς, μαστεκτομές και αρθροπλαστικές. Η παθοφυσιολογία της περιλαμβάνει πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ περιφερικών και κεντρικών μηχανισμών, με την κεντρική ευαισθητοποίηση να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η προϋπάρχουσα νευρική βλάβη, ο νευροπαθητικός χαρακτήρας του οξέος πόνου, καθώς και ψυχολογικές συνιστώσες όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Οι πολυπαραγοντικές θεραπείες πόνου και η περιοχική αναισθησία παρουσιάζουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα στην πρόληψη του CPSP. Οι παρεμβάσεις νευροτροποποίησης θεωρούνται ελπιδοφόρες, αλλά δεν έχουν ακόμη καθιερωθεί ως προληπτική μέθοδος. Οι TPS προτείνονται ως ολοκληρωμένο, διεπιστημονικό μοντέλο φροντίδας που στοχεύει στη μείωση του χρόνιου πόνου και της εξάρτησης από οπιοειδή, εστιάζοντας ταυτόχρονα στη σωματική και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση του ασθενούς.
Συμπεράσματα και προοπτικές
Παρότι οι TPS εφαρμόζονται επιτυχώς σε χώρες όπως ο Καναδάς και η Φινλανδία, στην Ευρώπη παραμένουν σε πιλοτικό στάδιο. Η μελλοντική έρευνα επικεντρώνεται στην αναγνώριση βιοδεικτών πόνου και στη δημιουργία εξατομικευμένων παρεμβάσεων πρόληψης μέσω προγραμμάτων όπως το A2CPS, με στόχο τη βελτίωση των θεραπευτικών στρατηγικών και τη μείωση της μακροπρόθεσμης επιβάρυνσης των ασθενών.